Diyarbakır ilinin doğusunda yer alan ilçenin yüzölçümü 1.737 Km2 olup, Yüzölçümü bakımından Diyarbakır ın en büyük ilçesi Bismil dir.Deniz seviyesinden yüksekliği 550 Metredir.

     Tarım alanlarının en önemli cazibe merkezlerinden biri olan Bismil; arazi varlığının (1546.23 km2) tamamına yakını (%95) tarımsal amaçlar için kullanılmaktadır. Akdeniz ve Karasal iklim bölgeleri arasında geçiş özelliği gösteren yarı nemli bir iklimin etkili olduğu  Bismil  yöresinde;  özellikle  sıcaklık  koşullarının  elverişli  olması  nedeniyle  birçok  ürünün yetişmesine uygun iklim  özellikleri ve tarıma  uygun arazi varlığına sahiptir

    Tarımsal alanların  geniş  olması,  nüfusun  bu  sektörde  istihdamına  olanak  sağlamıştır.  Bu  bağlamda,  Bismil şehrinde ikamet  eden nüfusun  % 25’i tarım  ile uğraşmakta,  %32’si ise  toplum hizmetleri,  sosyal ve kişisel hizmetlerle ilgili alanlarda çalışmaktadır. Bu istatistikî veriler, Bismil ilçesinin bir tarım kuşağı/ yöresi olduğunu göstermektedir.  Yoğu  tarım  ve  hayvancılık  faaliyetlerinin  sürdürüldüğü  kırsal alanlarda  (mahallelerde),  fiziki  koşulların  baskın  etkisi  görülmektedir.

    Güneydoğu Anadolu Bölgesinin genelinde olduğu gibi, Bismil ilçesinde de en çok ekilen bazı tarla ürünleri farklı nedenlere bağlı olarak gelişim ve değişim aşamaları kaydetmiştir. Bu değişimlerin başlıca nedenleri  arasında planlama ve  dönemin ekonomik  politika ve  koşullarına “uyum sağlama” olgusu  gelmektedir.  Cumhuriyetin  ilk  yıllarında  bölgede  ekilen  yegâne  tarım  ürünü,  buğday  ve arpaydı.  Ekonomik  programların  geliştirilmesi  ve  özellikle  tarım  ve  tarım  alanları  ile ilgili  yapılan reformlar, tüm Türkiye’de olduğu gibi Bismil yöresinde de etkisini göstermeye başlamış ve buğday ile arpayı  geride/gölgede  bırakacak  nitelikte  ve  nicelikte  endüstri  ürünlerinin  (özellikle  sulu  tarım ürünleri) ekimi hız kazanmıştır.

    Bismil  yöresinde  ekimi son  yıllarda  artarak  devam  eden pamuğun  ekonomik  değeri  dünya pamuk  ticaretindeki/  pazarındaki  çeşitli  dengelere göre  değişmekle  beraber,  tüm  dünyada en  geniş ekim ve üretim alanı olan ve en çok gelir getiren ürünlerden biridir. Bu ekonomik değerinden dolayı tüm  bölge  olduğu  gibi,  Bismil  yöresinde  de  ekim  alanları  her  geçen  gün  artış  göstermektedir.

   Özellikle buğday ve arpa  tarımı sonrasında, ikinci ürün olarak, mısır tarımı yapılabilmektedir. Son yıllarda  GAP’taki  sulama  imkânlarının  gelişmesi  ve  mısırın  yağ  sanayisinde  değer  kazanması  ile birlikte tüm Dicle havzasında olduğu gibi Bismil depresyonunda da mısır ve pamuk tarımında önemli bir gelişim sağlanmıştır.

   Bismil  yöresinde  suya  kavuşan  bu  tarımsal  alanlarda  tahıl  tarımından  çok  sanayi  bitkileri yetiştirilmeye başlanılmıştır. Tahıl ürünlerinin ekonomik değerinin düşük olması ve ekonomiye yeterli oranda  destek  sağlayamamaları  nedeniyle buğday  ve  arpanın yerine,  pamuk  ve mısır  ekimi  gözde ürünler  olarak  yetiştirilmektedir.

    Önemli  endüstriyel  bitkilerden  biri  olan  Pamuk;  son  yıllarda Güneydoğu Anadolu  Bölgesinde uygun ekim  alanı ve koşulları  bulan tarım  ürünlerindendir.  Sulama koşullarının iyileştirilmesi  ve Pazar ekonomisinin  yaygınlaştığı 1980 sonrası  dönemde bölgede ciddi bir  tarımsal  gelişim  ortaya  çıkmıştır.  Bu  ürünlerin  başında  da  pamuk  gelmektedir  Gerek  GAP projesinin gelişimi gerekse teşvik kredileriyle daha kapsamlı ve nitelikli ekim yapma imkânı elde eden çiftçiler;  kuru  tarım-tahıl yerine,  makinalı  tarım  koşulları  ile endüstriyel  tarım  ürünlerinin  ekimine yönelmişlerdir. Orta Fırat bölümüne göre pamuk ekim alanlarının az olduğu Dicle bölümünde en çok pamuk ekilen  ilçelerin  başında Diyarbakır Merkez ve ikinci sırada Bismil ilçesi gelmektedir (Foto 3- 4; Şekil 8). Bismil ilçesinde yoğun tarımsal faaliyetler her mevsim devam ettiğinden, özellikle Mardin eşiği  ve  Silvan  platolarından  Bismil  ovasına  doğru  artan  bir  yoğun  tarımsal  faaliyet  ile  toprağın kesintisiz ve hatta yılda birden fazla ürün ekiminin yapıldığı görülmektedir.

    Bismil iklim koşulları; Antep fıstığı yetiştiriciliği açısından oldukça uygun olduğundan ekim ve dikim alanı artarak devam etmektedir. Son yıllarda Antep fıstığı, kayısı ve badem dikili alanlarda  yaygın  olarak  yetiştirilen  ürünlerdir.  Bismil ilçesinde üzüm ve fıstık aynı alanda birlikte yetiştirilerek bir çeşit polikültür tarım yapılmaktadır. Dikimi yapılan asma fidanları 3- 4 yıla, fıstık fidanları 8- 10 yıla kadar olgunlaşarak ürün vermeye başlarlar.

Güçlü Yönler

· İlçe arazisinin çok büyük bir bölümünün (%95) tarımsal faaliyetlere uygun olması.

· Tarımda çalışan genç ve dinamik nüfusun fazla olması

· Ürün deseninin zengin olması (yağlıtohumlular, endüstri bitkileri, baklagiller, sebze

ve meyve gibi)

· Tarıma dayalı sanayinin gelişim göstermesi.

· Tarımı destekleyen yüksek öğretim kurumunun yer alması.

· Yeryüzü şekillerinin, ulaşım ve makineli tarım için uygun olması.

· Tarımsal alanların sulama probleminin giderilmesinde, Dicle nehrinin ve yeraltı suyunun

önemli bir potansiyel olması.

BİSMİL TARIMSAL VERİLER

2020 YILI

İlçe Nüfusu*                                                               118.250 Kişi

Toplam Arazi Varlığı*                                                116 Bin Hektar

ÇKS’ye kayıtlı Arazi Varlığı**                                   105 Bin Hektar

ÇKS’ye kayıtlı Çiftçi Sayısı**                                    4.426 Kişi (2020 YILI)